Van den Fischer un siine Fru

Vergleich der Fassungen von 1812 und 1837

Dies ist ein automatisierter Vergleich der 1. Fassung von 1812 des Märchens "Van den Fischer un siine Fru" (KHM 19) aus dem ersten Band der Kinder- und Hausmärchen der Brüder Grimm mit der 3. Fassung von 1837.

Daar was mal eens een Fischer un siine Fru, de waanten tosamen in’n Pispott, dicht an de See, un de Fischer gieng alle Dage hen un angelt, un gieng he hen lange Tid.

Daar satt he eens an de See bi de Angel, und sach in dat blanke Water, und he sach ümmer na de Angel: daar gieng de Angel to Grun’n, deep unner, un as he se herruttreckt, soa haalt he eenen groten Butt herut. – dDe Butt sed to em: »ick bidd di, datt du mi lewen leättst,: ick bin keen rechte Butt, ick bin een verwünscht Prins, sett mi wedder in dat Water, un laat mi swemmen.« »Nu,« sed de Mann, »du bruukst nich [1] so veele Woord to maken, eenen Butt, de spreken kan, hadd ick doch woll swemmen laten.« Daar sett’t he en wedder in dat Water, un de Butt gieng fuurts weg to Grun’n, un leet eenen langen Stripen Bloot hinner sich.

De Mann averst gieng to siine Fru in’n Pispott, un vertellt eer, dat he eenen Butt fangen hadd, de hadd to em segt, he weer een verwünscht Prins, doonaar hadd he em wedder swemmen laten. »Hest du di den nix wünscht?« sed de Fru. »Nee! sed de Mann, »wat sull ick mi wünschen?« »Ach! sed de Fru, dat is doch övel, ümmer in’n Pispott to wanen, dat is so stinkig und dreckig hier, ga du noch hen, un wünsch uns ne lütte Hütt!.« dDen Mann was dat nicht so recht, doch gieng he hen na de See, un as he hen kamm, so was de See gans geel un grön, da gieng he an dat Water, staan, und sed:

»Mandje!, Mandje! Timpe Te!, Buttje!, Buttje in de See!, Mmiine Fru, de Ilsebill, Wwill nich so, as ick wol will.«

Daar kam de Butt answemmen un sed’: »na, wat will se denn?« »Ach!« sed de Mann, »ick hev di doch fangen hätt, nu sed miine Fru, ickh hadd mi doch wat wünschen sullt, se mag nich meer in Pispott wanen, se wull geern ne Hütt hebben.« »Ga man hen,« sed de Butt, »se is all daar in.«

Daar gieng de Mann hen, und siine Fru stund in eene Hütt in de Döör, un sed to em: »kumm man herin; sü, nu is dat doch veel beter!.« Und daar was eene Stuwe un Kammer un eene Köck daar in, un da achter was een lütte Gaaren mit allerhand Grönigkeiten, un een Hoff, da weeren Höner und Aanten. »Ach,« sed de Mann, »nu willn wi vergnögt lewen.« »Ja,« sed de Fru, »wi willnt verjsöken.«

So gieng dat nu woll een acht oder veertein Daag, daar sed de Fru: »Mann!, de Hütt wart mi to eng, de Hoff un Gaarn is to lütt, ickh will in een grot steenern Slott wanen; ga hen tuom Butt, he sall uns een Slott schaffen.« – »Ach, Fru,« sed de Mann, »de Butt hett uns eerst de Hütt gewen, ick mag nu nich all wedder kamen, den Butt mügt et verdreeten.« »I watt,« sed de Fru, »he kann dat recht good, un deeit dat geern, ga du man hen!.« Daar gieng der Mann hen, und siin Hart was em so swar; as he awerst bi de See kam, was dat Water gans vigelett und grag und dunkelblag, doch was’t noch still, dar gieng he staan, un sed:

»Mandje!, Mandje! Timpe Te!, Buttje, Buttje in de See!, Mmiine Fru, de Ilsebill, Wwill nich so, as ick wol will.«

»Na!, wat will se denn?« sed de Butt. »Ach,« sed de Mann, gansz bedrövd, »miine Fru will in een steenern Slott wanen.« »Ga man hen, se steit vör de Döör,« sed de Butt.

Daar gieng de Mann hen, un siine Fru stund vör eenen groten Pallast. »Sü Mann,« sed se, »wat is dat nu schön!« Mit des giengen se tosamen herin, daar weeren so veel Bedeenters, un de Wände weeren all blank, un goldne Stööl un Dische weeren in de Stuw, un achter dat Slott was een Gaaren un Holt, woll eene halve Miil lang, daar in weeren Hirsche, Reeh un Hasen, un up den Hoff Köh- und Peerdställ. »Ach! sed de Mann, nu willn wi ook in dat schöne Slott bliwen, un tofreden sin!.« »Dat willn wi uns bedenken,« sedd de Fru, »un willn’t beschlapen.« Mit des giengen se to Bed.

Denn annern Morgen waakt de Fru up, dat was’t all Dag: da stödd se den Mann mit den Ellbagen in de Siid, un sed: »Mann, stah up, wi möten König warden över all dat Land.« »Ach!, Fru,« sed de Mann, »wat wulln wi König warden, ick mag nich König sin;.« n»Na, denn will ick König sin.« »Ach!, Fru,« sed de Mann, »wo kannst du König sin, de Butt mügt dat nich doon.« »Mann,« sed de Fru, »ga stracks hen, ick möt König sin.« Daar gieng de Mann, und was gans bedrövd, dat siin Fru König warden wull. Un as he an de See kamm, was se all gans swartgrag, un dat Water geert so van unnern up. Daar gieng he staan, und sed:

»Mandje!, Mandje! Timpe Te!, Buttje, Buttje in de See!, Mmiine Fru, de Ilsebill, Wwill nich so, as ick wol will.«

»Na, wat will se denn?« sed de Butt. »Ach! sed de Mann, »miine Fru will König warden.« »Ga man hen, se is’t all,« sed de Butt.

Daar gieng de Mann hen, un as he na den Pallast kamm, da weren daar so veele Soldaten un Pauken un Trumpeten, un siine Fru satt up eenen hogen Troon vaon Gold un Demant, un had eene grote goldne Kroon up, un up beiden Siiden bi eer daar stunden slös Jumfern, ümmer eene eenen Kops lüttjer as de annre. »Ach,« sed de Mann, »bist du nu König?« »Ja,« sed se, »ick bin König.« Un as he eer so ne Wile anseen had, so sed he: »ach, Fru!, wat leett dat schön, wenn du König bist, nu willn wi ook nich meehr wünschen.« »Nee, Mann,« sed se, »mi duurt dat all toe lang, ick kan dat nich meer uthollen, König bin ick, nu möt ick ook Kaiser warden!« »Ach!, Fru,« sed de Mann, »wat wuillst du Kaiser warden?.« »Mann,« sed se, »ga tuom Butt, ick wull Kaiser sin.« »Ach, Fru,« sed de Mann, »Kaiser kann he nich maken, ick mag den Butt dat nicht seggen.« »Ichk bin König,« sed de Fru, »un du bist miin Mann, ga gliik hen!.« Daar gieng de Mann weg, un as he so gieng, dacht he: »dit geit un geit nicht good, Kaiser is to utverschamt, de Butt ward am Ende möde.« Mit des kamm he an de See, dat Water was gans swart un dick, un et gieng so een Keekwind äver hen, dat dat sik so köret;. dDaar gieng he staan, un sed:

»Mandje!, Mandje! Timpe Te!, Buttje, Buttje in de See!, Mmiine Fru, de Ilsebill, Wwill nich so, as ick wol will.«

»Na, wat will se denn?« sed de Butt. »Ach sed he, »miin Fru will Kaiser warden.« – »Ga man hen,« sed de Butt, »se is’t all.«

Daar gieng de Mann hen, un as he daar kamm, so satt siine Fru up eenen seer hogen Troon, de was van een Stück Gold, un had eene grote Kroon up, de was wol twee Ellen hoch, bi eer up de Siiden daar stunnen de Trabanten, ümmer een lüttjer as de anner, von den allergrötsten Risen, bett to den lüttsten Dwark, de was man so lang, as miin lüttje Finger. Vor eer daar stunden so veele Fürsten und Graven, daar gieng de Mann unner staan, un sed: »Fru!, bist du nu Kaiser?« »GJa,« [2] sed se, »ick bin Kaiser.« »Ach! sed de Mann, un sach se so recht an, »Fru, wat lett dat schön, wenn du Kaiser bist.« »Mann,« sed se, »wat steist du daar, ick bin nu Kaiser, nu wWill ick äwerst ook Papbst warden.« »Ach!, Fru,« sed de Mann, »wat willst du Pabst warden, Pabst is man eenmal in de Christenheit.« »Mann,« sed se, »ick möt hüüt noch Pabst warden.« »Ne Fru,« sed he, »to Pabst kan de Butt nich maaken, dat geit nich good.« »Mann, wat Snack, kan he Kaiser maken, kan he ook Pabst maken, ga fuurts hen. Daar gieng de Mann hen, un em was gans flau, dee Knee un de Waden fslakkerten em, un buten gieng de Wind, un dat Water was, as kaakt dat, de Scheep schoten in de Noot, un dansten un sprungen up de Bülgen, doch was de Himmel in de Midde noch so’n beeten blag,: awerst an de Siiden, daar toog dat so recht rood up, as een swaar Gewitter. Dar gieng he recht vörzufft staan, un sed:

»Mandje!, Mandje! Timpe Te!, Buttje, Buttje in de See!, Mmiine Fru, de Ilsebill, Wwill nich so, as ick wol will.«

»Na, wat will se denn?« sed de Butt. »Ach! sed de Mann, »miin Fru will Pabst warden.« »Ga man hen,« sed de Butt, »se ist all.«

Daar gieng he hen, un as he daar kamm, satt siine Fru up eenen Troon, de was twee Mil hoch, un had dree groote Kroonen up, un um eer da was so veel van geistlike Staat, un up dhe Siiden bi eer, daar stunden twee Reegen Lichter, dat grötste so dick un groot as de aller grötste Torm, bet to dat alle lüttste Kötken-Llicht [3]. »Fru,« sed de Mann, un sach se so recht an, »bist du nu Pabst?« »Ja,« sed se, »ick bin Pabst!.« »Ach!, Fru, sed de Mann, »wat lett dat schön, wenn du Pabst bist;. Fru, nu wes tofreden, nu du Pabst bist, kannst du nix meer warden.« »Dat will ick mi bedenken,« sed de Fru, daar giengen see beede sto Bed, awerst se was nich tofreden, un de Girigkeit leet eer nich slapen, se dacht ümmer, wat se noch wol warden wull. Mit des gieng de Sünn up;. »ha,« dacht se, as se se ut den Fienster so herup kamen sach, »kann ick nich ook de Sünn upgaan laten?« dDaar wurde se recht so grimmig, un stödd eeren Mann an:, »Mann, ga hen tuom Butt, ick will warden, as de lewe Gott!.« dDe Mann was noch meist im Slaap, avwerst he verschrack sich so, dat he ut den Bed feel. »Ach!, Fru,« sed he, »gaa in di un bliw Pabst.« »Ne,« sed de Fru, un reet sich dat Liivken up, »ick bin nich ruhig, un kan dat nich uthollen, wenn ick de Sünn un de Maann upgaan see, un kan se nich ook upgaan laten, ick möt warden, as de lewe Gott!.« »Ach, Fru,« sed de Mann, »dat kan de Butt nich, Kaiser un Pabst kan he maken, awerst dat kan he nich.« »Mann,« sed se, un sach so recht gräsig ut, »ick will warden as de lewe Gott, gaa gliik hen tom Butt.«

Dat fuur den Mann so dörch de Gleder, dat he bewt vör Angst;, buten awer gieng de Storm, dat alle Böme un Felsen umweigten, un de Himmel was gans swart, un dat dunnert un blitzt;: daar sach man in de See so swarte hoge Bülgen as Barg, un hadden bhaben all eene witte Kroon voan Schuum up,. dDa sed he:

»Mandje!, Mandje! Timpe Te!, Buttje, Buttje in de See!, Mmiine Fru, de Ilsebill, Wwill nich so, as ick wol will.«

»Na, wat will se denn?« sed de Butt. »Ach! sed he, »se will warden as de levwe Gott.« »Gah man hen, se sitt all wedder in’n Pißspott.« Daar sitten se noch hüt unp dissen Dag.


Weitere Vergleiche von "Van den Fischer un siine Fru"